Άλλη μία επέτιος από τη μέρα που ο εκπρόσωπος Τύπου της Κεντρικής Επιτροπής του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος (Κομμουνιστικού) της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας, Γκίντερ Σαμπόφσκι, ανακοίνωνε αμήχανος και συγχυσμένος, ότι οι πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας, μπορούσαν πλέον να ταξιδεύουν ελεύθερα στη Δύση. Η δήλωσή του έγινε στη στιγμή το τηλεοπτικό γεγονός του αιώνα. Τα δυτικά πρακτορεία ειδήσεων μέσα σε λίγα λεπτά και η ανατολικογερμανική τηλεόραση αργότερα αναμετάδωσαν τη συνέντευξη, εστιάζοντας στο απίστευτο, ότι το Τείχος άνοιξε.
Οι Ανατολικοβερολινέζοι άκουσαν τις ειδήσεις από το Δυτικό Βερολίνο, βγήκαν στους δρόμους και κατευθύνθηκαν προς το Τείχος. Μπροστά στον κίνδυνο να λιντσαριστούν από τις μάζες, το προσωπικό των μεθοριακών φυλακίων άνοιξε τις πύλες στις 11 το βράδυ. Οι εικόνες της τηλεόρασης ενθάρρυναν και άλλους Ανατολικοβερολινέζους να κατέβουν στο Τείχος πεζοί ή με αυτοκίνητα και να δοκιμάσουν μια βόλτα στο Δυτικό Βερολίνο. Μέχρι το πρωί της 10ης Νοεμβρίου, όλες οι πύλες του Τείχους είχαν ανοίξει διάπλατα και οι πολίτες τις περασαν, χωρίς κανένα έλεγχο!
Το Τείχος ήταν τμήμα των ενδογερμανικών συνόρων που χώριζαν τη Γερμανία σε δύο κράτη, στην περιοχή του Βερολίνου. Από την ανέγερσή του, από τους κομμουνιστές Ανατολικογερμανούς στις 13 Αυγούστου 1961, μέχρι την πτώση του στις 9 Νοεμβρίου 1989, χώριζε το Δυτικό Βερολίνο από το Ανατολικό και τη γύρω περιοχή της Ανατολικής Γερμανίας. Υπήρξε το γνωστότερο σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου και της διαίρεσης της Γερμανίας, ως επιστέγασμα του αποκλεισμού του Βερολίνου που είχε αρχίσει το 1948. Στην προσπάθειά τους να περάσουν στο Δυτικό Βερολίνο μέσα από τις καλά φρουρούμενες συνοριακές εγκαταστάσεις του Τείχους, σκοτώθηκαν τουλάχιστον 86 άνθρωποι, μεταξύ αυτών και δύο Έλληνες, από Ανατολικογερμανούς στρατιώτες.
Το Βερολίνο γιορτάζει την επανένωσή του.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Γκορμπατσόφ κατάργησε το Δόγμα Μπρέζνιεφ και επέτρεψε στις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας να επιλέξουν ελεύθερα τον δρόμο που θα ακολουθούσε κάθε μία στην εσωτερική και διεθνή πολιτική. Άρχισαν η μια μετά την άλλη, να ανοίγουν τα σύνορά τους προς τη Δύση.
Ήταν η απαρχή του τέλους για τα κομμουνιστικά καθεστώτα και της γέννησης μιας δημοκρατικής και ελεύθερης Ευρώπης.
Στις 13 Αυγούστου 1961 άρχισε να χτίζεται το Τείχος του Βερολίνου. Αρχικά με τη μορφή συρματοπλέγματος και μερικές εβδομάδες αργότερα με τη μορφή χαμηλού πλινθόκτιστου τείχους.
Τον Ιούνιο του 1962 δημιουργήθηκε εσωτερικά του τείχους η επονομοζόμενη "ζώνη Θανάτου" μήκους περίπου 100 μέτρων εντός της οποίας κατεδαφίστηκαν όλα τα σπίτια για να γίνει πιο εύκολη η φύλαξη των συνόρων μιας και τους πρώτους μήνες ανατολικογερμανοί διέφευγαν μέσα από παράθυρα και πόρτες σπιτιών που ήταν ακριβώς πάνω στο αρχικό τείχος. Σταδιακά η ζώνη "εξευγενίστηκε" και "διακοσμήθηκε" με όλα τα αποτρεπτικά μέσα διαφυγής (τείχος από συρματόπλεγμα, πύργους ελέγχου, εμπόδια για αυτοκίνητα, τάφρους κ.λπ) με γνωστότερο το επονομαζόμενο στη Δ. Γερμανία "γρασίδι του Στάλιν", μια ζώνη μερικών μέτρων γεμάτη με όρθια καρφιά 16cm που θα εμπόδιζε τους πεζούς να φτάσουν στον τελευταίο τείχο.
Την τελική του μορφή (τον κλασικό τοίχο που βλέπουμε στην ΤιΒι) την πήρε το "Τείχος" στα τέλη της δεκαετίας του '70 με τον τελευταίο τοίχο να αποτελείται από πλάκες ύψους 3,6m μέτρων. Να σημειώσουμε ότι αν διαστήματα αυτός ο τελευταίος είχε πόρτες προς τη Δύση (που άνοιγαν από 2 στρατιώτες μαζί) ώστε να ελέγχεται η κατάστασή του από την πλευρά της Δύσης μιας και τα σύνορα Α. και Δ. Γερμανία ήταν περίπου 2 μέτρα μετά τον τελευταίο τοίχο.
Η κατασκευή του "Τείχους" το 1961 κρίθηκε επιβεβλημένη από το καθεστώς της Α. Γερμανίας καθώς τα προηγούμενα 15 χρόνια από τη λήξη του Β' ΠΠ είχαν φύγει προς την Δ. Γερμανία 3,5 εκ. ανατολικογερμανοί.
Το μήκος του ήταν 155 χλμ. και από το 1961 μέχρι το 1989 σκοτώθηκαν τουλάχιστον 136 άνθρωποι στην προσπάθειά τους να διαφύγουν στη Δύση. Ο τελευταίος νεκρός ήταν τον Φεβρουάριο του 1989.
Δείτε και το ενδιαφέρον animation που δείχνει τι "μέσα" διέθετε το σύμπλεγμα του "Τείχους του Βερολίνου" και τα υπόλοιπα σύνορα της Α. προς τη Δ. Γερμανία:
Μισός αιώνας πέρασε από την έναρξη των εργασιών
για την ανέγερση του τείχους στο Βερολίνο
Μεταξύ των ετών 1945-1961, περίπου 3,6 εκατομμύρια Γερμανοί εγκατέλειψαν την κατεχομένη από τους Σοβιετικούς περιοχή της Γερμανίας και του ανατολικού Βερολίνου με προορισμό την δύση. Στις 15 Ιουνίου 1961 ο πρόεδρος της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας Walter Ulbricht, δήλωσε ότι «ουδείς έχει την πρόθεση να κατασκευάσει τείχος». Όμως το υπουργικό συμβούλιο της Λ.Δ.Γ. στις 12 Αυγούστου 1961, με ανακοίνωσή του ανήγγειλε την δημιουργία «συστήματος» ελέγχου των συνόρων της Λ.Δ.Γ. Την επομένη ημέρα, τα χαράματα
Στις 25 Οκτωβρίου 1961 στο συνοριακό φυλάκιο Checkpoint Charlie ήλθαν αντιμέτωπα σοβιετικά και αμερικανικά τεθωρακισμένα εξ αιτίας της άρνησης των συνοριοφυλάκων της Λ.Δ.Γ. να επιτρέψουν την διέλευση χωρίς έλεγχο, μελών των δυτικών συμμαχικών δυνάμεων στον σοβιετικό τομέα. Το επεισόδιο έληξε με αμοιβαία υποχώρηση των τεθωρακισμένων των δύο δυνάμεων κατοχής.
Το τείχος του Βερολίνου, όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του, είχε μήκος 145 χιλιόμετρα, περισσότεροι από 100.000 ανατολικογερμανοί προσπάθησαν να το περάσουν για να διαφύγουν στην δυτική Γερμανία και πολλές εκατοντάδες από αυτούς έχασαν την ζωή τους. Στις 4 Νοεμβρίου 1989 μεγάλη διαδήλωση κατοίκων της ανατολικής Γερμανίας στην γνωστή Alexanderplatz ήταν η αρχή του τέλους για το τείχος.
Στις 9 Νοεμβρίου 1989 με ανακοίνωσή της από τα Μ.Μ.Ε, η κυβέρνηση της Λ.Δ.Γ. επέτρεψε την ελεύθερη κυκλοφορία μεταξύ ανατολικής και δυτικής Γερμανίας. Η αντίδραση των αντολικογερμανών ήταν άμεση. Άρχισαν να συρρέουν προς το τείχος και με κάθε μέσο επιδόθηκαν στην κατεδάφισή του.
Στις 3 Οκτωβρίου 1990 έγινε η ενοποίηση των δύο Γερμανιών και από τις 20 Ιουνίου 1991 το Βερολίνο είναι η πρωτεύουσα της ενιαίας Γερμανίας.
Οι εκδηλώσεις για τα 50 χρόνια από την έναρξη ανέγερσης του τείχους έγιναν στην Μπέρναουερ Στράσε, το δρόμο που πολλά από τα κτήριά του χωρίστηκαν στη μέση. Εκεί σκοτώθηκε στις 22 Αυγούστου του 1961 η 59χρονη Ιντα Ζίκμαν, επιχειρώντας μάταια να περάσει στη Δύση. Ήταν το πρώτο θύμα.
Στις 13 Αυγούστου, η τοπική επιτροπή του Αριστερού Κόμματος της Γερμανίας θα συγκεντρωθεί στο κρατίδιο του Μεκλεμβούργου - Δυτικής Πομερανίας, για να τιμήσει την 50ή επέτειο οικοδόμησης του Τείχους του Βερολίνου. Οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση, πολλοί από αυτούς πρώην στελέχη του Κ.Κ. Ανατολικής Γερμανίας, αλλά και νέοι άνθρωποι, θα συζητήσουν απίστευτη πρόταση, που κατέθεσαν μέλη του κόμματός τους: να δηλώσει ότι η κατασκευή του Τείχους αποτελούσε αναπόδραστη αναγκαιότητα. Η υποστήριξη στο Τείχος δεν περιορίζεται, όμως, στο Αριστερό Κόμμα, καθώς όπως έδειξε σφυγμομέτρηση στο Βερολίνο, το ένα τρίτο των κατοίκων εκτιμά ότι το σύνορο μεταξύ των δύο Γερμανιών ήταν δικαιολογημένο. Η υποστήριξη αυτή αποτελεί, όμως, προσβολή στη μνήμη των εκατοντάδων που σκοτώθηκαν, προσπαθώντας να περάσουν στη Δύση και των χιλιάδων άλλων, που αντιστάθηκαν στο καθεστώς και στην πανταχού παρούσα μυστική του Αστυνομία, τη Στάζι, αναγκαίου στηρίγματος της κομμουνιστικής δικτατορίας.
«Η επέτειος αυτή είναι πολύ θλιβερή. Οταν μάλιστα βλέπει κανείς τις δημοσκοπήσεις αυτές, η θλίψη αυξάνεται, καθώς δείχνουν ότι το Τείχος ζει στα μυαλά πολλών ανθρώπων», λέει η καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, Χόουπ Χάρισον. Αυτή η ιδεολογική επιβίωση του Τείχους σχετίζεται με την παρούσα οικονομική αβεβαιότητα, ιδιαίτερα μεταξύ γυναικών που ήταν 30 με 40 ετών την εποχή της κατάρρευσης της Ανατολικής Γερμανίας. «Για τους ανθρώπους αυτούς, η αίσθηση απογοήτευσης παραμένει», λέει ο Εβερχαρτ Χόλτμαν, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βιτεμβέργης.
Η επανένωση των δύο κρατών το 1990 σήμανε τη διακοπή λειτουργίας των γιγάντιων και μη ανταγωνιστικών βιομηχανιών της Ανατολικής Γερμανίας. Εκατομμύρια εργαζόμενοι βρέθηκαν άνεργοι. Η άρχουσα τάξη του Κομμουνιστικού Κόμματος -καθώς και τα μέλη της Στάζι- έχασε και αυτή πολλά.
Πολλοί διατηρούν το Τείχος στα μυαλά τους γιατί πιστεύουν ακόμη ότι η Ανατολική Γερμανία ήταν καλύτερο κράτος, αλλά και γιατί η ζωή τους στη νέα ενιαία Γερμανία δεν έχει προοπτική. Η ιδεολογική αυτή αρτηριοσκλήρυνση ευνοεί το Αριστερό Κόμμα, που εξασφαλίζει ικανοποιητικά ποσοστά στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, αποκτώντας έτσι ισχυρή φωνή στην Ομοσπονδιακή Βουλή, τη Μπούντεσταγκ
Το πιο ανησυχητικό χαρακτηριστικό της επετείου αυτής είναι η επιρροή που συνεχίζει να έχει το Τείχος στη νέα γενιά. Αμέσως μετά την πτώση του Τείχους, οι ταλαντούχοι Ανατολικογερμανοί μετακινήθηκαν στη Δύση, προκαλώντας ριζική πληθυσμιακή μεταμόρφωση. «Πάνω από 1,6 εκατ. Ανατολικογερμανοί μετοίκησαν στη Δυτική Γερμανία. Η επίπτωση στην περιοχή υπήρξε τεράστια», λέει ο Στέφεν Κρένερτ, του ινστιτούτου δημογραφικών μελετών του Βερολίνου. Οσοι έφυγαν ήταν νέοι και μορφωμένοι, ενώ 60% από αυτούς ήταν κάτω των 30 ετών και στην πλειοψηφία τους, γυναίκες.
Οι στατιστικές δείχνουν σήμερα ότι ελάχιστοι επέστρεψαν, προκαλώντας δραματική άνοδο του μέσου όρου ηλικίας στα κρατίδια της Ανατολής. Το 1989, 25,5% των Ανατολικών είχε ηλικία μικρότερη των 20 ετών. Το 2008, ως αποτέλεσμα της υποχώρησης της γεννητικότητας και της μετανάστευσης, το ποσοστό αυτό είχε υποχωρήσει στο 15,5%. Το αντίστοιχο ποσοστό στη Δυτική Γερμανία είναι 19,9%.
Τα μυστικά δωμάτια της Στάζι
Φυλακή Hohenschönhausen - Δωμάτιο ανάκρισης
Η επέτειος από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Με την ευκαιρία αυτή, ο Daniel και η Geo Fuchs έχουν εντοπίσει και φωτογραφίσει αρχηγεία της Στάζι (STAΖI), αίθουσες ανακρίσεων και φυλακές.
Το Υπουργείο Κρατικής Ασφαλείας της Ανατολικής Γερμανίας (γνωστό ως Στάζι - Ministerium für Staatssicherheit) διατηρούσε ένα από τα πιο αποτελεσματικά και καταπιεστικά δίκτυα πληροφοριών. Ένα από τα κύρια καθήκοντά του ήταν να παρακολουθεί τον γενικό πληθυσμό, βασικά η κατασκοπεία. Η οργάνωση είχε 90.000 εργαζόμενους και επιπλέον 170.000 ανεπίσημους πληροφοριοδότες.
Η Στάζι χρησιμοποιούσε τον φόβο και την καχυποψία ως βασικά όπλα κατά του γενικού πληθυσμού. Παρακολουθούσαν τηλέφωνα και ενθάρρυναν τους γείτονες να κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλο.
Επίσης υπέβαλαν τους ανθρώπους σε ψυχολογική παρενόχληση μπαίνοντας στα σπίτια τους αλλάζοντας την διάταξη των επίπλων ή κανοντας κατι που θα περνούσε σχεδόν απαρατήρητο αλλα θα δημιουργούσε ερωτηματικά , όπως για παράδειγμα μια αλλαγή στην ποικιλία τσαγιού που έπινε κάποιος ανυποψίαστος "ύποπτος". Οι άνθρωποι συχνά δεν συνειδητοποιούσαν οτι ήταν υπεύθυνη η Σταζι, και αντ 'αυτού νόμιζαν ότι είχαν χάσει τα μυαλά τους.
Φυλακή Hohenschönhausen: Δωμάτιο παρακολούθησης
Φυλακή Hohenschönhausen: όροφος ανάκρισης
Φυλακή Hohenschönhausen: Δωμάτιο ανάκρισης
Εκτός από τις φυλακές και τα αμέτρητα δωμάτια ανάκρισης, η Στάζι χρειαζόταν ενα τεράστιο χώρο για την αποθήκευση των πληροφοριών που συλλέγονται σχετικά με τον πληθυσμό και τους εχθρούς της Ανατολικής Γερμανίας.
Εκτιμάται ότι 180 χιλιόμετρα απο ράφια κρατούσαν τα μυστικά αρχεια.
Τα αρχεία της Στάζι ειναι 180,000 μέτρα φακέλλων
Αρχεία Στάζι
Στην πτώση του Τείχους το 1989, η Στάζι διαλύθηκε (αλλά όχι πριν από την καταστροφή πολλών εγγράφων - που εκτιμάται να ειναι περίπου ένα δισεκατομμύριο φύλλα χαρτιού).
Μερικά από τα δωμάτια της Στάζι είχαν κατεδαφιστεί, ενω μερικά απέκτησαν νέες λειτουργίες, μερικά έχουν γίνει μουσεία και μνημεία, αλλά μερικά παραμένουν σχεδόν αμετάβλητα από την πτώση της DDR. Οι εφημερίδες στη βιβλιοθήκη της φυλακής, για παράδειγμα, είναι από το 1989.
Φυλακή Potsdam: Βιβλιοθήκη φυλακισμένων
Potsdam: Καρέκλα φωτογράφισης
Φυλακή Potsdam: Κελί
Ο Daniel και η Geo Fuchs έχουν φωτογραφίσει τις φυλακές ανάκρισης στο Πότσνταμ και στο Hohenschönhausen, όπως και το γραφείο του Erich Mielke - Ηγέτη της Στάζι απο το 1957-1989, ένα καταφύγιο στη Λειψία, μια φυλακή στο Bautzen, και άλλα απομεινάρια του καθεστώτος.
Με τις φωτογραφίες τους τεκμηρίωσαν τον φόβο, μέσα απο τα καφκικά δώματια ανακρισης και τα μουντά χρώματα των στενών γραφείων.
Φυλακή Potsdam: Κελί μπανιου
Bautzen ειδική φυλακή: Χώρος επισκεπτών
Bautzen ειδική φυλακή: Αυλή
Bautzen ειδική φυλακή: Σκάλες
Πηγή - International Business Times/Daniel & Geo Fuchs
ΕΤΣΙ ΛΟΙΠΟΝ......
Το Βερολίνο γιορτάζει την πτώση του Τείχους, αλλά και, για τους Γερμανούς, την έναρξη διαδικασιών επανένωσης των δύο τμημάτων της χώρας τους. "Τείχος της ντροπής" για την Δύση, ενώ εθεωρείτο "αντιφασιστική προστασία" στην Ανατολή, αυτό το μήκους άνω των 150 χλμ. οικοδόμημα που ύψωσε η κομμουνιστική Γερμανία, για να συγκρατήσει τους Ανατολικογερμανούς που δραπέτευαν στην Δύση εγκαταλείποντας το κομουνιστικό καθεστώς.
Η καγκελάριος κα. Άγγελα Μέρκελ, η οποία μεγάλωσε στη Ανατολική Γερμανία (ίσως η μόνη περίπτωση Δυτικής οικογένειας, που έφυγε από την Δύση για να εγκατασταθεί στην κομμουνιστική Γερμανία, χωρίς ποτέ η κα. Μέρκελ να μας εξηγήσει το γιατί - που φυσικά το αντιλαμβανόμαστε) και κατοικούσε το 1989 στο Ανατολικό Βερολίνο, εξομολογήθηκε το περασμένο Σάββατο στο εβδομαδιαίο ποντκάστ της τα "απερίγραπτα συναισθήματά" της εκείνο το βράδυ.
«Χρειάσθηκε να περιμένωτόσα χρόνια για να τα νιώσω (...) Δεν θα το ξεχάσω ποτέ», είπε η καγκελάριος, η οποία πρόκειται να εγκαινιάσει τη νέα μόνιμη έκθεση του Μνημείου του Τείχους. Δεν είπε την αλήθεια, αφού ήταν προπαγανδίστρια του μαρξισμού, στέλεχος δηλαδή του κομμουνιστικού κόμματος, με σπουδές στην Μόσχα.
Στο επίκεντρο των εορτασμών, που φέρουν τον τίτλο "Το θάρρος της ελευθερίας", είναι η Πύλη του Βραδεμβούργου, στην καρδιά της πρωτεύουσας. Σύμβολο της διαίρεσης και μετά της ενότητας της πόλης και της Γερμανίας, το οικοδόμημα που φέρει το περίφημο τέθριππο άρμα βρισκόταν στην ανατολική πλευρά του Τείχους, σε μια ουδέτερη ζώνη.
Οι εκδηλώσεις συνιστούν φόρο τιμής στα "θύματα του Τείχους", τους ανθρώπους που σκοτώθηκαν ενώ επιχειρούσαν να περάσουν το οικοδόμημα. Ο αριθμός τους είναι αβέβαιος: σε όλη την πρώην ΓΛΔ, τουλάχιστον 389 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαφύγουν, σύμφωνα με έναν επίσημο αριθμό που οι ενώσεις των θυμάτων θεωρούν πως υπολείπεται της πραγματικότητας. Πρώην αξιωματούχοι του κομμουνιστικού καθεστώτος της Ανατολικής Γερμανίας έχουν κληθεί να μιλήσουν για τις αναμνήσεις τους από τη νύκτα της 9ης Νοεμβρίου 1989.
Θα γίνει άραγε λόγος πως την ώρα των εορταστικών εκδηλώσεων για την πτώση του Τείχους της Ντροπής, υψώνονται άλλα Τείχη, που δεν χωρίζουν μόνον την Ανατολή από την Δύση, ούτε μόνον μουσουλμάνους τζιχαντιστές από όλους τους άλλους, αλλά χωρίζουν και λαούς ανάμεσά τους; Θα θυμηθεί κάποιος να αναφέρει πως η Τουρκία έχτισε ένα Τείχος στην Πράσινη Γραμμή της Λευκωσίας χωρίζοντας το νησί στα δύο, μη υπακούοντας έκτοτε στις άπειρες παραινέσεις της διεθνούς κοινότητας να αποσύρει τα στρατεύματά της; Αμφιβάλλω.
Αλλά κι εμείς εδώ, στο εσωτερικό της χώρας, υψώσαμε Τείχη ανάμεσά μας, επειδή έτσι θέλουν οι πολιτικάντηδές μας, που μας έχουν αποδείξει πως γράφουν τον λαό στα παλιά τους υποδήματα (αν έχουν), και αρνούνται να δώσουν σημασία στην έκκληση να αντιμετωπίσουμε την κρίση ενωμένοι. Η δίψα για την εξουσία δεν ικανοποιείται ποτέ.
Την ώρα που θα γιορτάζουν οι Γερμανοί την επανένωσή τους, εμείς θα τους κοιτάζουμε θλιμμένοι, αφού σε κρίσιμες στιγμές βρισκόμαστε πάλι σε κατάσταση διάλυσης. Αντί να γκρεμίζουμε Τείχη, τα κτίζουμε ακόμη πιο γερά.
Έτσι νιώθουν οι Κύπριοι για 30 χρόνια
- 40% Πρόσφυγες = 200,000 Πρόσφυγες
- Ένας στους τριακόσιους αγνοείται = 1619 αγνοούνται
- Ένας στους ογδοντατέσσερις σκοτώθηκε = 6,000 σκοτώθηκαν
- 37% της Κύπρου βρίσκεται υπό κατοχή για 29 χρόνια
- Η πρωτεύουσα της Κύπρου Λευκωσία είναι ημικατεχόμενη
Μπορείς να φανταστείς αυτό στις Ηνωμένες Πολιτείες
Αμερικής;;;
- 40% Πρόσφυγες = 120,000,000 πρόσφυγες
- Ένας στους τριακόσιους Αγνοούμενος = 1,000,000,000 άνθρωποι αγνοούμενοι
- Ένας στους ογδόντατεσσερις σκοτωμένος = 3,600,000 άνθρωποι σκοτωμένοι- 37% της γης κατεχόμενη
- Η πρωτεύουσα του κράτους μοιρασμένη στα 2
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου